Tzummarum

Tzummarum is een prachtig dorp gelegen in een agrarisch gebied, op een steenworp van de Waddenzee in het noordwesten van Friesland. Het naburige dorpje  [tzummarum] Firdgum is op Tzummarum georiënteerd.

Firdgum en Tzummarum zijn actieve, levendige dorpen waar gezelligheid en vermaak voorop staan. De meeste activiteiten vinden plaats in Tzummarum. Dit dorp heeft een ruim aanbod van voorzieningen, zo zijn er twee scholen, diverse winkels en bedrijven, een huisartsenpraktijk, recreatiepark de Friese Wadden, diverse sportverenigingen en een sporthal. Jaarlijks worden er meerdere activiteiten georganiseerd door de verschillende verenigingen, waaronder het dorpsfeest, veemarkt met braderie, de toneeluitvoering en verschillende sportevenementen.

Tzummarum is gesticht op de kwelderwal die van Sexbierum tot Minnertsga loopt. Het ontstaan van Tzummarum, door de aanleg van een terp op deze kwelderwal, zal ongeveer in de achtste eeuw hebben plaatsgevonden. De eerste bewoners kwamen hier wonen omdat de hoger gelegen gebieden bij Tzummarum vruchtbare zavelgronden hadden die goed waren te bewerken.  De landerijen ten noorden van Tzummarum werden eeuwenlang vooral gebruikt voor de landbouw, terwijl de lage landen ten zuiden van Tzummarum vaak als hooiland dienst deden. Naast de landbouw was ook lang de visserij een belangrijke bron van inkomen in Tzummarum. De Vissersvaart van Zeedijk naar Tzummarum werd speciaal gegraven om de vangst naar de klanten te kunnen brengen. Bij Koehool staat een monument van een haringvisser.

Station Tzummarum was een spoorwegstation aan de NFLS-spoorlijn van Stiens naar Harlingen. Het station was tevens het beginpunt van de NFLS-lijn naar Franeker. De verkorte aanduiding was Tzum. Het station werd op 2 december 1902 geopend en werd op 1 december 1940 gesloten. Het stationsgebouw kreeg later een woonbestemming. De laatste bewoonster heeft halverwege de jaren tachtig het stationsgebouw verlaten. Daarna heeft het stationsgebouw jarenlang leeggestaan en verkeerde eind jaren negentig in erbarmelijke staat. Aan het begin van het nieuwe millennium kwamen echter Europesesubsidies beschikbaar voor het restaureren van industrieel erfgoed. Ook de bijgebouwen zijn gerestaureerd. Een van deze bijgebouwen is het oude retirade gebouw. In de retirade is een permanente tentoonstelling van de oudheidkundige vereniging Barradeel ingericht, met onder andere een schaalmodel van het station en een videopresentatie met een overzicht van de historie van het station.